máy móc đại công nghiệp vai trò, công bằng xã hội


LỜI NÓI ĐẦU
TBCN là một chế độ xã hội mà ở đó nề kinh tế phát triển rất cao gắn liền với sự phát triển của lĩnh vực Công nghiệp. Khi phân tích quá trình sản xuất giá trị thặng dư tương đối Mác khái quát sự phát triển của lịch sử phát triển của TBCN trong Công nghiệp thành 3 giai đoạn: hiệp tác giản đơn TBCN, công trường thủ công trườngthủ công TBCN và đại Công nghiệp cơ khí. đây là 3 giai đoạn nâng cao năng xuất lao động và là quá trình phát triển của TBCN từ thấp lên cao. Nghiên cứu 3 giai đoạn phát triển của TBCN trong Công nghiệp còn gợi cho ta những vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn về quá trình phát triển, chuyển biến của nền sản xuất TBCN.

Nếu hiệp tác giản đơn là một bước tiến về tổ chức sản xuất công trường thủ công tạo đIều kiện cho sự ra đời của đại Công nghiệp cơ khí thì giai đoạn đại Công nghiệp là cơ sở vật chất đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của phương thức TBCN không những ở những nước phát triển mà cả ở những nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam máy móc đại Công nghiệp luôn là một trong những cơ sở vững trắc để phát triển kinh tế . chính vì vậy nên em chọn đề tài “Máy móc đại Công nghiệp, vai trò của nó đối với nền kinh tế Việt Nam ” để đi sâu tìm hiểu
Qua thời gian nghiên cứu và tìm tòi cũng như với những kiến thức được trang bị tại Trường Đại học Quản lý và Kinh doanh em đã hoàn thành bàI tiểu luận này cùng với sự giúp đỡ tận tình của thầy giáo TS. Nguyễn Huy Oánh
PHẦNI: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG
I Máy móc đại Công nghiệp
1.máy móc
Chừng nào sản xuất còn xây dựng trên cơ sở lao động thủ công như thời công trường thủ công thì chừng đó TBCN không thể làm cuộc cách mạng triệt để nhằm thay đổi đời sống kinh tế xã hội. Sản xuất lớn cơ khí hoá là giai đoạn tất yếu của nền sản xuất TBCN đó là máy móc và hệ thống máy móc bắt đầu phát sinh trong 30 năm cuối thế kỷ 18 và phát triển vào thế kỷ 19 ở các nước TBCN chủ yếu là Châu Âu và Châu Mỹ. Máy móc ở giai đoạn sau công trường thủ công còn là một khái niệm rất mơ hồ :
-Máy móc là :một công cụ thay thế người lao động, từ chỗ chỉ sử dụng một công cụbằng cơ chế sử dụng một lúc nhiều công cụ do một động lực làm cho chuyển động
-Máy móc gồm 3 bộ phận:
+Máy phát lực : là động lực của toàn bộ cấu tạo cơ khí.
+Máy truyền lực: gồm nhiều thiét bị đIều tiết vận động.
+Máy công tác: trực tiếp tác động dến đối tượng lao động.
- Nhờ đại Công nghiệp cơ khí mà TBCN có được cơ sở vật chất và kỹ thuật tương ứng thích hợp với nó. Khi máy móc ra đời còn tương đối thô sơ,néu nhìn tỷ mỉ vẫn thấy đó chính là công cụ lao đông thủ công tuy nhiên dú sa nó cũng là máy móc là công cụ cơ khí.
Ngày nay vì sự tác động của khoa học kỹ thuât, công nghệ hiện đại máy móc ấy đã được thay thế bằng máy móc điều khiển tự động.
Quá trình phát triển của máy móc đã được Mác kháI quát như sau: “công cụ đơn giản, tích luỹ công cụ, công cụ phức tạp,chuyển động công cụ, phức hợp bằng một động cơ duy nhất bằng con người. Việc chuyển động những công cụ ấy bằng các nguồn lực lượng tự nhiên,máy móc, hệ thống máy móc có mô tơ tự động, đó là tiến trình phát triển của máy móc”.
(Các Mác-Sự khốn cùng cảu triết học, nhà xuất bản sự thật HN 1971,Trang160)
2.Công xưởng
-Khi hệ thống máy móc được hình thành thì việc tổ chức sản xuất công trường thủ công chuyển thành công xưởng. Công xưởng TBCN là xí nghiệp đại Công nghiệp dự vào sự bóc lột công nhân làm thuêvà hệ thống máy móc để sản xuất hàng hoá. Mà lúc này công cụ là một hệ thốngmáy gồm những máy công cụ làm một việc giống nhau theo kiểu hợp tác giản đơn,hoặc gồm những máy công cụ không giống nhau nhưng được phân công chuyên môn hoá để làm ra một loaị sản phẩm và sự hợp tác lao động trong công xưởng tuỳ theo yêu cầu của máy móc. Bản thân máy móc là phương tiện có hiệu lực để giảm nhẹ lao động và nâng cao hiệu xuất lao động chân tay đơn điệu bị giảm nhẹ. Lao động chí óc thành ra đặc quyền của các nhân viên chuyên môn như kỹ sư bác học.
Trong công xưởng tư bản chủ nghĩa máy móc là thủ đoạn tư bản bóc lột người lao động làm thuê.
- Cùng với bước chuyển tới công xưởng thì nhà tư bản tách khỏi chức vụ quản lý giám đốc công nhân mà giao cho hạng người làm thuê đặc biệt giám đốc và đốc công, họ thay thế nhà tư bản điều khiển xí nghiệp, hoàn thành việc xây dựng lên một thứ kỷ luật riêng, kỷ luật TBCN, là một thứ kỷ luật đói. Vai trò quản lý mang lạI năng xuất lao động caocho nhà tư bản. Nhưng như vậy không có nghĩa là bản thân máy móc sẽ là kẻ thù của giai cấp công nhân, mà kẻ thù thực sự là chế độ tư bản dùng máy móc.
3.Cách mạng Công nghiệp và Công nghiệp hoá TBCN
3.1.Cách mạng Công nghiệp
-Thực chất: là cuộc cách mạng kỹ thuật thay thế lao động thủ công bằng lao động sử dụng máy móc xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho phương thức sản xuất TBCN.
Cuộc cách mạng Công nghiệp TBCN một mặt là cuộc cách mạng lực lượng sản xuất và mặt khác là bước xác lập hoàn chỉnh quan hệ sản xuất TBCN
Nguồn gốc:
+ Cuộc cách mạng này bắt đầu từ máy móc công cụ ( máy dệt, sợi) sau đó đến các máy móc chạy bằng hơi nước, sức gió và cuối cùng là truyền lực,
+ Máy móc được sử dụng phổ biến thông qua cuộc cách mạng Công nghiệp.
+ ĐạI Công nghiệp cơ khí bắt nguồn từ nước Anh quê hương của TBCN , rồi lan sang các nước tư bản khác. Cuộc cách mạng Công nghiệp diễn ra trong các nghành Công nghiệp nhẹ đén các nghành kỹ thuật khác và cuối cùng đưa đến nghành cơ khí hoá, bản thân nghành cơ khí.
Cơ khí hoá Công nghiệp nhẹ, mở đầu là cơ khí hoá nông nghiệp (trồng bông, nuôI tằm) cung cấp nguyên liệu làm sợi cho dệt
-Cách mạng Công nghiệp và nông nghiệp đòi hỏi nghành giao thông vận tảI phát triển thích ứng: hệ thống đường thuỷ(1807 Mỹ chế tạo tầu thuỷ đầu tiên chạy bằng hơI nước): Đường sắt(năm 1825 tạI Anh đầu tiên được xây dựng), Diện báo phù hợp với nền Công nghiệp lớn.
- Cơ khí hoá rộng rãI trong các nghành sẽ tăng nhu cầu về máy móc, nghành sản xuất máy móc phát triển đểt TBCN tự tạo lên cơ sở kỹ thuật tương ứng , việc này đòi hỏi nhiều nghành khác cũng phát triển theo để trợ giúp: Điên, Than là ví dụ điển hình.
-nhờ cách mạng Công nghiệp nước Anh biến thành công xưởng thế giới nhưng cuộc cách mạng Công nghiệp chỉ coi như hoàn thành công việc chế tạo máy được thực hiện (theo Mác)
3.2 Công nghiệp hoá TBCN
+ Cách mạng Công nghiệp mở đầu việc Công nghiệp hoá TBCN
+ Cơ sở Công nghiệp hoá là Công nghiệp nặng – là sản xuất TLSX
+ Công nghiệp hoá TBCN được thực hiện một cách tự phát trong quá trình theo đuổi lợi nhuận của các nhà tư bản
+ Công nghiệp hoá TBCN thường bắt đầu bằng Công nghiệp nhẹ: tức là các nghành sản xuất vật phẩm tiêu dùng cho cá nhân
- So với Công nghiệp nặng sản xuất TLSX (máy móc, kim thuộc, nhiên liệu) Công nghiệp nhẹ đòi hỏi ít vốn chuyển vốn nhanh mau thu lợi nhuận và có sẵn thị trường
- Sản xuất ra tư liệu tiêu dùng tăng NSLĐ trong Công nghiệp nhẹ sẽ hạ giá trị hàng hoá tư liệu tiêu dùng tức là hạ giá trị năng suất lao động từ đó bóc lột được nhiều hơn, tích luỹ được vốn để đầu tư cho Công nghiệp nặng. Khi Công nghiệp nhẹ phát triển sẽ tạo ra thị trường cho Công nghiệp nặng cho nên công nghiệp hoá TBCN là một quá trình kéo dài hàng mấy chục năm.
+ Trong lịch sử từng có nhiều con đường công nghệp hoá TBCN :
- Thứ nhất là con đường xâm chiếm và cướp bóc thuộc địa (Anh)
- Con đường chiến tranh, nước thắng trận lấy bồi thường của nước thua trận( Đức lấy của Pháp)
- Thứ 3 là con đường tô nhượng và vay nợ các cường quốc phương tây với những đIều kiện có tính chất nô dịch ( Nga)
- Hoặc hỗn hợp cả ba con đường nói trên(Mỹ vay nợ dài hạn của Anh, Pháp và bóc lột thổ dân châu Mý)
II Vai trò, tính chất
.Từ những phân tích như vậy cho thấy vai trò của máy móc đại Công nghiệp là rất quan trọng:
. Máy móc đại Công nghiệp qua nó đã biểu hiện tính chất TBCN của đại Công nghiệp
1.Vai trò.
-Từ những phân tích trên cho thấy vai trò của đại Công nghiệp : nó đã chuyển nền sản xuất dựa trên là thủ công lên lền sản xuất xã hội dựa trên lao động bằng máy móc, chuyển văn minh nông nghiệp lên lền văn minh Công nghiệp,
- Thứ hai máy móc đại Công nghiệp hình thành ý thức tổ chức đại Công nghiệp tạo ra sự tất yếu phản giáo dục kiến thức “ Bách khoa “ cho người lao động.
- Thứ ba phá vỡ những cát cứ phong kiến hình thành các đô thị và các trung tâm Công nghiệp lớn và hình thành giai cấp công nhân, giai cấp tư sản, hai giai cấp cấu thành xã hội TBCN
- thứ tư : làm thay đổi phương thức canh tác của nghành nông nghiệp chuyển nghành tự cấp tự túc lên lền nông nghiệp hàng hoá.
- Thứ 5 Thực hiện việc xã hội hoá lao động và tăng năng suất lao động xã hội cao hơn nhiều các thế hệ trước
- Tạo ra “ Cơ sở, vật chất – nền Đại Công nghiệp” – Là nhân tố khẳng định sự thống trị hoàn toàn của nền sản xuất lớn TBCN, đồng thời là nhân tố phủ định hoàn toàn sản xuất nhỏ phong kiến lạc hậu.
2.Tính chất :
- tạo nên sự đối lập giữa thành thị và nông thôn, giữa nông nghiệp và Công nghiệp và tăng cường bóc lột công nhân nông nghiệp và nông dân.
- Sử dụng máy móc theo lối TBCN chẳng những không giảm nhẹ lao động, tráI lạI còn tăng cường bóc lột giai cấp công nhân nhiều hơn.
- Nhà tư bản chỉ sử dụng máy móc khi tiền mua máy máy móc ít hơn tiền công nhân mà nhà tư bản phảI trr cho công nhân khi máy móc thay thế họ.
* Một lần nữa có thể khẳng định rằng chính đai Công nghiệp cơ khí là cơ sở xác lập lền thống trị của phát triển sản xuất TBCN đảm bảo cho sự sống còn của TBCN. Nói tóm lạI nó là đôI chân vững trắc của TBCN
PHẦN II: VAI TRÒ CỦA MÁY MÓC ĐẠI CÔNG NGHIỆP DỐI VỚI NỀN KINH TẾ VIỆT NAM
Đường nối công nghiệp hoá và hiện đại hoá đã nhấn mạnh tại đại hội Đảng CSVN ần thứ 8 “ hiện đại hoá công nghiệp hoá là cuộc cách mạng có tính chất toàn diện, không chỉ tập chung vào lĩnh vực công nghiệp mà cả các lĩnh vực khác như nông nghiệp , dịch vụ…..” Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói rằng “ Đời sống có thể thật sự dồi dào khi chúng ta dùng máy móc để sản xuất một cách rộng rãi” và “ Công nghiệp và nông nghiệp là hai trân chủ yếu của nền kinh tế …Công nghiệp phát triển thì nông nghiệp mới phát triển” từ đó có thể thấy rõ rằng công nghiệp có tầm quan trọng cao. Nhưng muốn phát triển thì phải có công nghệ và kỹ thuật và máy móc là nhân tố trực tiếp tác động đến sự phát triển đó.
I Vai trò cuẩ máy móc đại công nghiệp đối với sản xuất công nghiệp
Muốn thực hiện công nghiệp hoá và hiện đại hoá trức hết phải hiện đại hoá công nghiệp, theo đánh giá chung của các cơ quan chức năng nhà nước từ khi đổi mới cơ chế quản lý áp dụng máy móc tân tiến vào sản xuất dưới áp lực cạnh tranh của cơ chế thị trường và các nhân tố khác sản xuất tạ các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp nhà nước nói riêng đặc biệt là các liên doanh với nứơc ngoài đã có sự đổi mới đáng ghi nhận góp phần đáng kể vào sự tăng trưởng của sản xuất, cạnh tranh và trụ vững được trong cạnh tranh với sản phẩm và dịch vụ của nước ngoài ở một số lĩnh vực sản phẩm công nghiệp như: Quạt điện, xe đạp, chế biến thực phẩm ….
Cũng theo đánh giá của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền (bộ khoa học công nghệ và môi trường, Bộ công nghiệp ) thì công nghệ đổi mới đã đóng góp trên 30% tăng trưởng GDP của toàn nghành thậm trí trong một số doanh nghiệp nhà nước tỉ lệ này còn thể hiện cao hơn đạt tới 50- 60% (như một số ngành viễn thông tin học, điện tử năng lượng….) Sự đổi mới công nghệ có quan hệ không chỉ về phương pháp tổ chức , quản lý sản xuất, kỹ năng, trình độ nghề nghiệp của con người mà còn mà cả về phần không thể thiếu đó là máy móc, thiết bị. Từ đó sản phẩm của một số doanh nghiệp đạt được tiêu chuẩn ISO 9000 là những minh chứng cho nhận định trên.
Như vậy sự áp dụng khoa học công nghệ máy móc hiện đại đã là thay đổi cơ cấu tổ chức của sản xuất công nghiệp.
1. Thay đổi theo hướng tiêu cực
- Sự phát triển của công nghiệp trong thời gian vừa qua dàn trải, vưa phân tán và thiếu tập trung, thiếu định hướng và bao trùm nên cả là thiếu hiệu quả. Đó là tình trạng đổ xô đầu tư máy móc sản xuất vào các nghànhn thấy nơi này làm nơi khác cũng làm: như các nhà máy mía, xi măng , xây dựng bến cảng, khu công nghiệp …..............